-
1 na
praep. 1. (wskazuje na kontakt z powierzchnią) [znajdować się] on- na stole/kanapie/krześle on the table/sofa/chair- na ścianie/drzwiach on the wall/door- na Ziemi/Księżycu on the Earth/Moon- na niebie in the sky- na jeziorze/rzece on the lake/river- na morzu at sea- na zdjęciu/obrazie (jako temat) in a photo/picture- na środku czegoś in the middle a. centre of sth- na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth- rana na nodze a wound on a a. in the leg- mieć na sobie marynarkę/płaszcz to be wearing a jacket/coat- nosiła pierścionek na małym palcu, a na szyi korale she had a ring on her little finger and beads (a)round her neck- włóż płaszcz na sweter put your coat on over your sweater2. (wskazuje na pomieszczenie, miejsce) at, in- na stadionie at the stadium- na korytarzu in the corridor- na ulicy in the street, outside- na ulicy Klonowej in a. on Klonowa Street- na dworcu/przystanku autobusowym at the station/bus stop- na staromiejskim rynku in the Old Town marketplace- na wschodzie/południu in the East/South- na Bliskim Wschodzie in the Middle East- na Ukrainie/Węgrzech in (the) Ukraine/in Hungary- na Śląsku/Mazowszu in Silesia/Mazovia- na wyspie/Borneo on an island/in Borneo- na wsi in the country- na uniwersytecie at (the) university/in the university- na wykładzie/przedstawieniu at a lecture/performance- na górze/dole (wysokość) at the top/bottom; (w budynku) upstairs/downstairs3. (wskazuje na kierunek) [pójść, prowadzić] to- na plażę/bagna to the beach/marshes- na stację/salę operacyjną to the station/the operating theatre- na Łotwę/Pomorze to Latvia/Pomerania- na Sycylię/Krym to Sicily/the Crimea- wyprawa na Mount Everest an expedition to Mount Everest- wspinać się na Giewont to climb Giewont- robotnicy wylegli na ulice workers took to the streets- dostał się na uniwersytet/prawo he entered university a. was admitted to university/he entered the law department- poszła na zebranie/koncert she went to a meeting/concert- iść/skręcać na północ/wschód to go/turn north/east- okna wychodzą na południe/na ogród the windows face south/look onto the garden- na północ/wschód od czegoś to the north/east of sth- na górę/dół (wyżej/niżej) up/down; (w budynku) upstairs/downstairs- patrzeć na kogoś to look at sb- postawić wazon na stół a. na stole to put a vase on the table- ładować meble na ciężarówkę to load furniture onto a lorry- przenosić się z miejsca na miejsce to move from place to place4. (wskazuje na odcinek czasu) for- wyjechać na tydzień/dwa dni to go away for a week/two days- na krótko for a bit a. a short while- na zawsze forever, for ever- muszę was na chwilę zostawić I’ll have to leave you for a moment- ptaki odleciały na zimę the birds have flown off for the winter- na pół godziny przed odlotem samolotu half an hour before the plane’s departure5. (wskazuje na termin) przygotuję ten referat na środę I’ll prepare the paper for Wednesday- miałeś zrobić tłumaczenie na wczoraj you were supposed to finish the translation by yesterday- przesuńmy zebranie na jutro let’s postpone the meeting till tomorrow- masz przyjść na drugą/lunch you must come at two/for lunch- jestem z nim umówiony na siedemnastą/na piątego stycznia I’m seeing him at 5 p.m./on January the fifth6. (wskazuje na okazję) for- na tę okazję for the occasion- sukienka na specjalne okazje a dress for special occasions- zjeść coś na śniadanie/lunch to have a. eat sth for breakfast/lunch- kupić komuś prezent na urodziny to buy sb a present for his/her birthday- zaprosić kogoś na imieniny/wigilię to invite sb to one’s name day party/for Christmas Eve- pójść na wesele/pogrzeb to go to a wedding/funeral- pocałować/pomachać komuś na pożegnanie to kiss/wave sb goodbye7. (z nazwami środków lokomocji) na nartach/rowerze on skis/on a bike- policjanci na koniach policemen on horseback- jechać na rowerze to cycle, to ride a bike- latać na lotni to go hang-gliding- jeździć na łyżwach/wrotkach to skate a. go skating/to (roller) skate a. go (roller) skating- chodzić/stać na rękach to walk/stand on one’s hands- skakać na jednej nodze to hop on one foot- zjechał na nartach ze zbocza he skied down the slope- dziecko poruszało się na pupie po całym pokoju the baby shuffled around the room on his/her bottom8. (wskazujące na podporę) on- stolik na kółkach a table on a. with wheels- pantofle na wysokim obcasie highheeled shoes- pantofle na płaskim obcasie low-heeled shoes, flats US- fotel/konik na biegunach a rocking chair/horse- spodnie na szelkach/pasku trousers with braces/with a belt- prowadzić psa na smyczy to lead a dog on a leash- leżeć na brzuchu/plecach to lie on one’s stomach/back- oprzeć się na łokciu/na lasce to lean on one’s elbow/a cane9. (z nazwami narzędzi, urządzeń, instrumentów) on- na komputerze/kalkulatorze on a computer/calculator- pisać na maszynie to type, to write on a typewriter- uszyć sukienkę na maszynie to machine(-sew) a dress- grać na skrzypcach/fortepianie to play (on) the violin/piano- zagrać jakąś melodię na skrzypcach/fortepianie to play a tune on the violin/piano- robić na drutach to knit10. (wskazuje na sposób) pranie na sucho dry-cleaning- jajka na twardo/miękko hard-boiled/soft-boiled eggs- usmażyć coś na maśle/oleju to fry sth in butter/oil- ten rosół jest na wołowinie, nie na kurczaku this is beef broth, not chicken broth- nalewka na wiśniach cherry brandy- sprzedawać coś na sztuki/tuziny to sell sth by the piece/dozen- kupić coś na raty to pay for sth by a. in instalments- pomalować coś na niebiesko/zielono to paint sth blue/green- ubierać się na biało/czarno to dress in white/black- „podawać na zimno/gorąco” ‘serve cold/hot’- (ona) uczy się na piątki she always gets top marks11. (wskazuje na przeznaczenie) for- mięso na befsztyki/zupę meat for steak/soup- butelka na mleko a milk bottle- materiał na sukienkę dress material- stojak na buty a shoe rack- syrop na kaszel cough syrup- koncert na skrzypce i fortepian a concerto for violin and piano- dom na sprzedaż a house for sale- sztućce/stół na cztery osoby cutlery/a table for four (people)- brała krople na serce she took drops for her heart- nie mam już miejsca na książki I don’t have any more room for books- na dokończenie tego mieliśmy tylko dwie godziny we only had two hours to finish it- nie trać czasu na głupstwa don’t waste time on trifles- brakuje pieniędzy na zasiłki there’s a shortage of money for benefits12. (wskazuje na cel) for- zabrali go do szpitala na operację they took him to hospital for an operation- poszedł na egzamin he went to take a. went off for his exam- idę do znajomych na brydża I’m going to my friends to play (some) bridge a. for a game of bridge- umówmy się na piwo let’s meet for a beer- muszę pójść na zakupy I have to do some a. go shopping- na co chcesz pójść (do kina)? what (film) would you like to see?- wybrać się na grzyby/ryby to go mushroom picking/fishing- skoczył do wody jemu/jej na ratunek he jumped into the water to save him/her13. (wskazuje na skutek) to, into- podarł spodnie na strzępy he tore his trousers to shreds- wazon rozbił się na kawałki the vase smashed to pieces- porąbał drewno na kawałki he chopped the wood into pieces- pokrój mięso na plastry/kawałki cut the meat into slices/chunks- gips strwardniał na kamień the plaster set as hard as rock- przerobiła sukienkę na spódnicę she turned the dress into a skirt- przebudowali piwnicę na sklep they converted the cellar into a shop- rodzice wychowali go na uczciwego człowieka his parents brought him up to be an honest man14. (wskazuje na przyczynę) at- na czyjąś prośbę/zaproszenie at sb’s request/invitation- na czyjś rozkaz at sb’s order- na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth- na dźwięk dzwonka wyskoczył z wanny at the sound of the bell he jumped out of the bath- na myśl o tym zrobiło mu się słabo he felt faint at the (very) thought of it- śledztwo rozpoczęto na wniosek poszkodowanego the investigation was opened at the request of the injured party- na nasz apel zgłosiło się wielu ochotników many volunteers responded to our appeal- oskarżeni utrzymują, że strzelali na rozkaz the accused claim that they were ordered to shoot- chorować na grypę to be ill with flu- przystanek na żądanie a request stop GB, a flagstop US15. (w pomiarach, obliczeniach) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometres per a. an hour- dwa razy na tydzień/rok twice a week/year- jeden student na dziesięciu one student in ten a. out of ten- na jedno miejsce było sześciu kandydatów there were six candidates per place- bieg na 100 metrów the 100 metres sprint- głęboki/długi na sześć metrów six metres deep/long- drzwi były otwarte na całą szerokość the door was wide open- podszedłem do niego na odległość kilku kroków I came to within several steps of him- poziom wody podniósł się na wysokość pierwszego piętra the level of the water rose up to the first floor- jak na swoje lata, jest w doskonałej formie he’s in excellent form for his years- jak na emeryta, ma spore dochody for a pensioner he has quite a large income- pomidory, jak na krajowe, są znakomite for Polish tomatoes they’re delicious- suma, jak na owe czasy, ogromna a huge sum for a. in those days a. times- na ówczesne warunki (for) the way things were at the time; for the conditions prevailing at that time książk.- na co? what for?- na co ci ołówek? what do you need a pencil for?- i na co wam to było? what did you have to do that for?* * *prep(+acc) ( kierunek) tona plażę/wieś — to the beach/country
na Węgry/Kubę — to Hungary/Cuba
wchodzić (wejść perf) na drzewo — to climb a tree
na zachód/północ — west/north, westward(s)/northward(s)
wpadać (wpaść perf) na kogoś — to bump into sb ( okres)
na 5 minut przed na — +loc five minutes before... ( termin)
na czwartą — ( zrobić coś) by four (o'clock); ( przyjść) at four (o'clock) ( okazja)
na sztuki/tuziny — by the piece/the dozen
na raty — on hire purchase (BRIT) lub installments (US)
na czyjąś prośbę/zaproszenie — at sb's request/invitation
na czyjś sygnał/życzenie — on sb's signal/wish
chory na grypę — ill lub sick (US) with flu ( miara)
dwa razy na tydzień — twice a lub per week
jeden na dziesięć — one in ten, one out of ten
malować (pomalować perf) coś na biało — to paint sth white ( przeznaczenie)
kosz na śmieci — dustbin (BRIT), garbage can (US)
jechać na wakacje/wycieczkę — to go on holiday/a trip
iść na wykład/koncert — to go to a lecture/concert ( z przysłówkami)
* * *naprep.+ Loc.1. ( miejsce) on, at, in ( często nie tłumaczony jako przyimek); na stole on the table; na ścianie on the wall; na górze/na dole up/down; at the top/bottom ( czegoś of sth); (= na piętrze/na parterze) upstairs/downstairs; na ulicy on the street; Br. in the street; na Siódmej Ulicy on Seventh Street; Br. in Seventh Street; na Pennsylvania Avenue pod numerem 10 Br. at 10 Pennsylvania Avenue; na Alasce/Litwie in Alaska/Lithuania; na deszczu (out) in the rain; na dworze (= na zewnątrz) outside, outdoors; na koniu on a horse, on horseback; na korytarzu in the corridor; na palcu/głowie on one's finger/head; mieć mnóstwo spraw na głowie przen. have a lot on one's mind l. shoulders; na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth; na polu in the field; na uniwersytecie/poczcie at the university/post office; na zachodzie in the west.3. (= podczas) at, during, on; na zebraniu/koncercie at a meeting/concert; na wakacjach on vacation; Br. on holiday; na wycieczce on a trip l. excursion; spędzać czas na czytaniu spend one's time reading.4. ( środek lokomocji) on; jechać na koniu ride (on) a horse; jeździć na nartach ski, go skiing; jeździć na rowerze ride (on) a bicycle, ride a bike.5. ( ruch lub pozycja ciała) on; chodzić na rękach walk on one's hands; leżeć na boku lie on one's side; na nogach (t. przen. = w dobrej kondycji) on one's feet.6. ( instrument) on; grać na skrzypcach/fortepianie play the violin/piano; grać melodię na fortepianie play a tune on the piano.8. ( precyzowanie znaczenia rzeczownika) buty na wysokich obcasach high-heeled shoes; ciasto na drożdżach yeast dough; nalewka na wiśniach cherry liqueur; koń na biegunach rocking horse.9. (po czasownikach l. przymiotnikach) oszczędzać na czymś economize on sth; wprawiać się na czymś cut one's teeth on sth; wychowany na czymś brought up l. raised on sth.prep.+ Acc.1. (kierunek l. cel) to, toward(s), on, upon ( często nie tłumaczony jako przyimek); na Alaskę/Litwę to Alaska/Lithuania; na stolicę (o celu marszu, operacji wojskowej) toward l. on the capital; na górę/na dół up/down; ( po schodach) upstairs/downstairs; na pocztę/dworzec kolejowy to the post office/railroad station; na ulicę (out) into the street; na zachód west, westward(s); wyjść na ulicę (euf. = zacząć uprawiać prostytucję) go on the streets.2. (po czasownikach l. przymiotnikach) chory na głowę (pot. = szalony) sick in the head, brainsick; chorować l. cierpieć na coś suffer from sth; cieszyć się na coś look forward to sth; krzyczeć na kogoś shout at sb; patrzeć na kogoś/coś look at sb/sth; zanosi się na deszcz it's going to rain; zły na kogoś/coś angry at/with sb/sth.5. (termin, wyznaczony czas) (dokładnie) na czas (right) on time; obiad będzie na piątą dinner will be (ready) at five; umówić się na środę agree to meet on Wednesday, schedule an appointment for Wednesday; wracam na Wielkanoc I'll be back l. returning for Easter; zrobię to na jutro I'll do it for tomorrow.7. ( przeznaczenie) kosz na śmieci waste-paper basket; materiał na sukienkę dress material; koncert na fortepian muz. piano concerto; skrzynka na listy mailbox; Br. letter-box.8. ( sposób) with, by; walczyć na miecze fight with swords; kupować na raty buy on installments; kupować/sprzedawać na sztuki buy/sell by the piece.9. ( miara) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometers an hour/per hour; szeroki na dwa metry two meters wide; raz na rok once a year.10. (przyczyna, bodziec) on, upon, at, to; co ty na to? what do you say?, what would you say to that?; na żądanie on demand; na czyjąś prośbę/czyjś rozkaz on l. at sb's request/order; na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth; na wieść o wypadku upon the news of the accident; odpowiedzieć na pytanie answer a question.11. ( podział) into, in; drzeć coś na kawałki tear sth into l. to pieces; dzielenie włosa na czworo przen. hair-splitting; dzielić/łamać/składać coś na pół divide/break/fold sth in half.14. ( cel) to, for, into; być przyjętym na (Uniwersytet) Yale be accepted at l. by Yale (University); dostać się na wydział chemii get into the chemistry department; iść na przyjęcie/zebranie go to a party/meeting; iść na ryby go fishing; iść na spacer go for a walk; jechać na wycieczkę go on an excursion; wyskoczyć na miasto go out, go into town.15. ( w utarych zwrotach) na dobitkę to crown it all, to top it (all) off, on top of all that; na domiar złego to make matters worse; na przykład for example, for instance; jak na złość ironically; na zakończenie finally; na złamanie karku at breakneck speed l. pace, helter-skelter.16. ( w równoważnikach zdań) na pomoc! help!; na koń! mount up!; na zdrowie! ( toast) cheers!; ( odpowiedź na kichnięcie) bless you!prep.z przysłówkami, przymiotnikami i wyrazami nieodmiennymi3. ( sposób) na czczo on an empty stomach; na leżąco lying (down), reclining, prone; jajko na twardo hard-boiled egg; na wznak on the back.4. ( relacje przestrzenne) na zewnątrz (czegoś) outside (sth); na wprost (straight) on l. ahead; (= naprzeciw) opposite; na zachód/lewo ( o położeniu) to the west/left ( od czegoś of sth).5. ( w utartych zwrotach) wszystko na nic/na próżno (it's) all for nothing/in vain.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > na
-
2 po
praep. 1. (później niż) after- po śniadaniu/pracy/wojnie after breakfast/work/the war- po chwili after a bit a. moment- po godzinie/dwóch latach an hour/two years later, after an hour/two years- po dwuletnim pobycie w więzieniu after two years in prison- po południu in the afternoon- pięć/kwadrans po czwartej five/a quarter past four- wróciła po dwunastej she came back after twelve- po ukończeniu studiów rozpoczął pracę w szkole after a. on graduating he began working at a school- zdrzemnął się po wyjściu gości he nodded off after the guests had left pot.- po pięćdziesiątce musisz zacząć dbać o siebie when you’re over fifty you need to take care of yourself- po czym and then, after which- oprowadził mnie po starym mieście, po czym zaprosił na piwo he showed me around the Old Town and then invited me for a beer- po czasie late- oddał referat pięć dni po czasie he handed in his paper five days late2. (w przestrzeni, w różnych miejscach) (all) over, around, round GB- po całym mieście/kraju/domu all over (the) town/the country/the house- po całej Europie all over Europe, throughout the whole of Europe- ubrania porozrzucane po pokoju clothes flung all over a. scattered around the room- porozlewać wodę po podłodze to spill water all over the floor- biegać po sklepach to run round the shops pot.- chodzić po korytarzu/pokoju to walk up and down the corridor/around the room- chodzić po lesie/górach to walk in the forest/mountains- oprowadzić kogoś po zamku to show sb around a castle- szukać czegoś po encyklopediach to look a. hunt through encyclopedias for sth- szepczą o tym po kawiarniach tongues are beginning to wag (about it)3. (o powierzchni) (na) on; (wzdłuż) along- chodzić po piasku/trawie to walk on sand/grass- poruszać się po szynach to move (along) on rails- jechać na rowerze po szosie/ścieżce to cycle along a. on a road/path- ślizgać się po zamarzniętym jeziorze to skate on a frozen lake- bębnić palcami po stole to drum one’s fingers on the table- wchodzić/schodzić po schodach to walk up/down the stairs- zjeżdżać po poręczy to slide down the banisters- zupa ściekała mu po brodzie the soup was dripping down his chin- poruszać się po linii prostej to move in a straight line- przechodzić przez jezdnię po pasach to cross the road at a zebra crossing- głaskać kogoś po włosach/policzku to stroke sb’s hair/cheek- całować kogoś po rękach to kiss sb’s hands- pokrzywy parzyły go po nogach nettles were stinging his legs4. (o stronie) on- po tej/drugiej stronie ulicy on this/on the other side of the street- po prawej stronie drogi to the right of the road- po obu stronach kartki on both sides of the paper- kawałek chleba posmarowany po wierzchu dżemem a piece of bread with jam spread on top- placek przypalony po brzegach a pie burnt along the edges5. (do górnej granicy) (przestrzennej) (up) to, as far as; (czasowej) up to, till, until- po szyję/czubek głowy up to the neck/the top of one’s head- silne wiatry od Bałkanów po Skandynawię strong winds from the Balkans up to Scandinavia- wody było po kolana the water was knee-deep- talerz pełen po brzegi a plate full to the brim- od średniowiecza po schyłek Oświecenia from the Middle Ages up to a. until the end of the Enlightenment- od profesora po sekretarkę from the professor down to the secretary6. (w hierarchii, kolejności) after- była w naszym domu pierwszą osobą po ojcu she was the second most important person in our home after father- miał piąty po zwycięzcy czas na mecie he had the fifth best time (after the winner)- jeden po drugim one after the other a. another- przesłuchiwał taśmę po taśmie he listened to one tape after another- krok po kroku step by step- dzień po dniu day after day; day in, day out7. (dziedziczenie) from (kimś sb)- odziedziczyć coś po kimś to inherit sth from sb- objąć stanowisko po kimś to take over sb’s position, to succeed sb- objął tron po wuju he succeeded his uncle to a. on the throne- dom miał po dziadku he inherited the house from his grandfather- po matce miała talent muzyczny she had inherited her mother’s musical talent- prowadził po ojcu sklep mięsny he ran a butcher’s shop inherited from his father- nosić imię po dziadku to be named after one’s grandfather8. (następstwo) [sprzątać, zmywać] after (kimś sb)- rozpaczać po kimś to grieve over a. for sb- płakać po kimś to mourn sb- obiecywać sobie coś a. oczekiwać czegoś po kimś/czymś to expect sth from sb/sth- nie obiecuj sobie po nim zbyt wiele don’t expect too much from him- czego oczekujesz po tym zebraniu? what are you expecting from the meeting?- butelka po mleku/piwie a milk/beer bottle- pusty worek po ziemniakach an empty potato sack9 (na podstawie) by- poznać kogoś po głosie/ruchach to recognize sb by their voice/movements- po czym go poznałeś? how did you recognize him?- widać po twoich oczach, że jesteś zmęczona I can see a. tell by your eyes that you’re tired- sądząc po akcencie, (on) pochodzi z Dublina judging by a. from his accent, he comes from Dublin10 (cel) for (kogoś/coś sb/sth)- stać w kolejce po mięso to stand in the meat queue, to queue up for meat- zadzwonić po lekarza/taksówkę to phone for the doctor/a taxi- poszła do sklepu po chleb she went to the shop for some bread- poszedł po wnuczkę he went to collect his granddaughter- zatelefonowała do niego po radę she called him to ask for some advice- przyszedłem tu tylko po to, żeby wyjaśnić całą sprawę I just came here to explain the whole thing a. business pot.- nie po to przez pięć lat studiowałam prawo, żeby pracować jako kelnerka I didn’t study law for five years (in order) to work as a waitress- co a. cóż ci po pękniętej filiżance? what do you need a cracked cup for?- nic mi po takich radach what’s the use of advice like that?- nic tu po mnie I’m not needed here; I may as well go a. be off pot- po co what for?, why?- po cóż whatever for?- po co ci nóż? what do you need a knife for?- nie wiem, po co tu przyszła I don’t know what she came here for a. why she came here11 (wyrażające miarę, liczbę, wartość) po trzy z każdej strony three on each side- po parę razy dziennie several times a day- trzy pliki po sto banknotów (każdy) three bundles of a hundred banknotes each- po 2 złote za sztukę (at) 2 zlotys each a. apiece- po 5 złotych za kilo (at) 5 zlotys a a. per kilo- po ile? a. po czemu? przest. how much?- po ile te pomidory? how much are these tomatoes?- wchodziły po jednej they entered one by one a. one at a time- podchodzić do stołu po dwóch/trzech to come up to a. approach the table in twos/threes- po trochu bit by bit, little by little- zapłaciliśmy po dziesięć złotych we paid ten zlotys each- dostali po dwa jabłka they each got two apples- każde dziecko dostało po zabawce each child a. each of the children got a toy- Adam i Robert wygrali po książce Adam and Robert each won a book12 (w wyrażeniu przysłówkowym) po ojcowsku/profesorsku/chłopięcemu like a father/professor/boy- zrób to po swojemu do it your own way- czy mówisz po litewsku/włosku? can you speak Lithuanian/Italian?- powiedz to po angielsku say it in English■ po temu (stosowny) for it- to nie miejsce i czas po temu this is not the (right) time or place for it- powiem jej, kiedy nadarzy się po temu okazja I’ll tell her when I get the chance a. opportunity- mam po temu powody I have my reasons- miała wszelkie warunki po temu, żeby być dobrą aktorką she had all the makings of a good actress* * *abbr ( SZKOL: = Przysposobienie Obronne)* * *poprep.+ Loc.1. ( czas) after; past; dziesięć po trzeciej ten past l. after three; już po wszystkim it's all over now; mądry Polak po szkodzie everybody's got 20/20 hindsight, (it's easy to be) wise after the event; po chwili after a while, a moment later; po lecie przychodzi jesień summer is followed by fall l. autumn; po kilku latach after a few years, (a) few years later; po śniadaniu after breakfast; po zmroku after dark; przyjadę po świętach I'll come after Christmas.3. ( pochodzenie) from, of; butelka po winie (empty) wine bottle; garnek po mleku dirty milk pot; puszka po rybach empty fish can; rzeczy po kimś hand-me-downs.4. (= na podstawie) by; nie dać czegoś znać po sobie not let sth show; rozpoznać kogoś po akcencie/głosie recognize l. tell sb by his l. her accent/voice.5. ( dziedziczenie) after, from; dostała imię po babce she was named after her grandmother; głos mam po ojcu I get my voice from my father; objąć stanowisko po kimś take over from sb; spadek po wujku inheritance from one's uncle.6. ( hierarchia) after, next to; najważniejszy po prezydencie next to president; pierwszy po Bogu next to God; po Mickiewiczu after Mickiewicz.7. (przestrzeń, powierzchnia) in, around, on, over, along; całować kogoś po policzkach/rękach kiss sb's cheeks/hand; chodzić po linie walk on a rope; dreszcz przebiegł mi po plecach chill ran down my spine; głaskać kogoś po włosach stroke sb's hair; po drugiej stronie on the other side; po kładce over the footbridge; po korytarzu in l. along the corridor; po kraju around the country; po lesie/górach in the forest/mountains; po linii prostej in a straight line; po niebie in the sky; po mieście around the city; po okolicy around the neighborhood; po pokoju around the room; po trawie on grass; schodzić po schodach/drabinie go down the stairs/ladder; wchodzić po schodach/drabinie go up the stairs/ladder; wędrować po górach walk l. hike the mountains.8. ( rozciągłość w przestrzeni) around, round; chodzić po ludziach go from door to door; przesiadywać po kawiarniach sit around in cafes; jeździć po sanatoriach go from one sanatorium to another; włóczyć się po sądach drag o.s. from court to court.9. ( rozciągłość w czasie) to, till, until; pisać po całych dniach write for days on end; ślęczeć po nocach sit up late.10. ( systematyczność) by; po kawałku piece by piece, bit by bit; po trochu bit by bit; little by little.11. + Acc. ( zasięg) (up) to; stać w wodzie po kolana stand knee-deep in water; kufel wypełniony po brzegi beer mug full to the brim; uśmiać się po pachy laugh one's head off.12. + Acc. ( kres) till, until, to; aż po wszystkie czasy przest. till l. to the end of time; po dziś dzień przest. to this day.13. + Acc. ( cel) for; przyjść po poradę come for advice; dzwonić po lekarza call a doctor; sięgać po poradnik reach for a handbook; po co? what for?; po co to robisz? what are you doing this for?; nie pójdę tam, bo i po co? I'm not going there, what's the use?; po co o tym myślisz? what's the use of thinking about it?; nie wiem, po co to zrobiłem I don't know what I did it for; licho wie po co god knows why; po co ta mowa? pot. save your breath; po jakie licho l. kiego grzyba? pot. what the heck l. hell for?14. + Acc. (okeślona, powtarzająca się ilość, liczba) a, per; po trzy złote za kilogram three zloty a kilo; po pięć sztuk w paczce five items per pack.16. + Dat. ( sposób) in; po angielsku/polsku in English/Polish; po bożemu in a godly fashion; po cichu silently; po góralsku highlanders' fashion; po koleżeńsku friendly; po ludzku humanely; po mistrzowsku in a masterly way; po nowemu in a new way; po ojcowsku like a father; po pijanemu when drunk; po prostu just like that; po staremu in the (same) old way; posuwać się po omacku grope in the dark.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > po
-
3 procen|t
m (G procentu a. procenta) 1. (setna część) per cent- jeden/dziesięć/sto procent one/ten/a hundred per cent- pół procent half a per cent- dwadzieścia procent kobiet/Polaków uważa, że… twenty per cent of women/Poles believe a. believes that…- problem dotyczy trzech procent populacji the problem concerns three per cent of the population- zrobić trzysta procent normy to fulfil three hundred per cent of the quota- obniżyć/zwiększyć coś o dwa procent to reduce/increase sth by two per cent- zyski wzrosły o dwadzieścia procent profits are up twenty per cent- straty oszacowano na trzydzieści procent the damages were estimated at thirty per cent- kurs waha się w granicach jednego procentu the rate oscillates within the one per cent range- ludność jest w dziewięćdziesięciu procentach polska the population is ninety per cent Polish- na sto procent jutro skończę pot. I’ll be done by tomorrow for sure- być czegoś w stu procentach pewnych pot. to be (a) hundred per cent certain of sth- spełniać wymagania w stu procentach pot. [osoba] to be fully qualified2. (G procentu) (część) percentage- uzyskać mały procent głosów to gain a low share of the vote- Ukraińcy stanowili spory procent mieszkańców Ukrainians accounted for a high percentage of the population3. (G procentu) (niewielka ilość) fraction- istnieje pewien procent ryzyka there is a small element of risk4. (G procentu) Fin. (odsetki) interest- procent a. procenty od kapitału interest on capital- żyć z procentów to live on income from investments- wypłacić komuś procenty to pay sb interest- pożyczać pieniądze na procent to lend money at interest- pożyczyć od kogoś pieniądze na dziesięć procent to borrow some money at ten per cent interest- oddać coś z procentem przen. to return sth with interestThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > procen|t
-
4 oszukiwać
impf ⇒ oszukać* * *1. (-kuję, -kujesz); perf; - kać; vi 2. vt* * *ipf.1. cheat, swindle, chisel; oszukiwać kogoś take sb in, take sb for a ride; oszukiwać na wadze give short weight; oszukał mnie na dziesięć dolarów he swindled me out of $10; he overcharged me $10; oszukiwać głód beguile one's hunger.2. ( dla żartu) hoax, trick, take sb for a ride, pull sb's leg.ipf.1. (= dać się oszukiwać) be led down the garden path, be taken in, be taken for a ride, be caught with chaff.2. ( siebie samego) kid o.s., delude o.s.3. ( jeden drugiego) pull the wool over each other's eyes, deceive l. cheat each other.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > oszukiwać
-
5 PO
praep. 1. (później niż) after- po śniadaniu/pracy/wojnie after breakfast/work/the war- po chwili after a bit a. moment- po godzinie/dwóch latach an hour/two years later, after an hour/two years- po dwuletnim pobycie w więzieniu after two years in prison- po południu in the afternoon- pięć/kwadrans po czwartej five/a quarter past four- wróciła po dwunastej she came back after twelve- po ukończeniu studiów rozpoczął pracę w szkole after a. on graduating he began working at a school- zdrzemnął się po wyjściu gości he nodded off after the guests had left pot.- po pięćdziesiątce musisz zacząć dbać o siebie when you’re over fifty you need to take care of yourself- po czym and then, after which- oprowadził mnie po starym mieście, po czym zaprosił na piwo he showed me around the Old Town and then invited me for a beer- po czasie late- oddał referat pięć dni po czasie he handed in his paper five days late2. (w przestrzeni, w różnych miejscach) (all) over, around, round GB- po całym mieście/kraju/domu all over (the) town/the country/the house- po całej Europie all over Europe, throughout the whole of Europe- ubrania porozrzucane po pokoju clothes flung all over a. scattered around the room- porozlewać wodę po podłodze to spill water all over the floor- biegać po sklepach to run round the shops pot.- chodzić po korytarzu/pokoju to walk up and down the corridor/around the room- chodzić po lesie/górach to walk in the forest/mountains- oprowadzić kogoś po zamku to show sb around a castle- szukać czegoś po encyklopediach to look a. hunt through encyclopedias for sth- szepczą o tym po kawiarniach tongues are beginning to wag (about it)3. (o powierzchni) (na) on; (wzdłuż) along- chodzić po piasku/trawie to walk on sand/grass- poruszać się po szynach to move (along) on rails- jechać na rowerze po szosie/ścieżce to cycle along a. on a road/path- ślizgać się po zamarzniętym jeziorze to skate on a frozen lake- bębnić palcami po stole to drum one’s fingers on the table- wchodzić/schodzić po schodach to walk up/down the stairs- zjeżdżać po poręczy to slide down the banisters- zupa ściekała mu po brodzie the soup was dripping down his chin- poruszać się po linii prostej to move in a straight line- przechodzić przez jezdnię po pasach to cross the road at a zebra crossing- głaskać kogoś po włosach/policzku to stroke sb’s hair/cheek- całować kogoś po rękach to kiss sb’s hands- pokrzywy parzyły go po nogach nettles were stinging his legs4. (o stronie) on- po tej/drugiej stronie ulicy on this/on the other side of the street- po prawej stronie drogi to the right of the road- po obu stronach kartki on both sides of the paper- kawałek chleba posmarowany po wierzchu dżemem a piece of bread with jam spread on top- placek przypalony po brzegach a pie burnt along the edges5. (do górnej granicy) (przestrzennej) (up) to, as far as; (czasowej) up to, till, until- po szyję/czubek głowy up to the neck/the top of one’s head- silne wiatry od Bałkanów po Skandynawię strong winds from the Balkans up to Scandinavia- wody było po kolana the water was knee-deep- talerz pełen po brzegi a plate full to the brim- od średniowiecza po schyłek Oświecenia from the Middle Ages up to a. until the end of the Enlightenment- od profesora po sekretarkę from the professor down to the secretary6. (w hierarchii, kolejności) after- była w naszym domu pierwszą osobą po ojcu she was the second most important person in our home after father- miał piąty po zwycięzcy czas na mecie he had the fifth best time (after the winner)- jeden po drugim one after the other a. another- przesłuchiwał taśmę po taśmie he listened to one tape after another- krok po kroku step by step- dzień po dniu day after day; day in, day out7. (dziedziczenie) from (kimś sb)- odziedziczyć coś po kimś to inherit sth from sb- objąć stanowisko po kimś to take over sb’s position, to succeed sb- objął tron po wuju he succeeded his uncle to a. on the throne- dom miał po dziadku he inherited the house from his grandfather- po matce miała talent muzyczny she had inherited her mother’s musical talent- prowadził po ojcu sklep mięsny he ran a butcher’s shop inherited from his father- nosić imię po dziadku to be named after one’s grandfather8. (następstwo) [sprzątać, zmywać] after (kimś sb)- rozpaczać po kimś to grieve over a. for sb- płakać po kimś to mourn sb- obiecywać sobie coś a. oczekiwać czegoś po kimś/czymś to expect sth from sb/sth- nie obiecuj sobie po nim zbyt wiele don’t expect too much from him- czego oczekujesz po tym zebraniu? what are you expecting from the meeting?- butelka po mleku/piwie a milk/beer bottle- pusty worek po ziemniakach an empty potato sack9 (na podstawie) by- poznać kogoś po głosie/ruchach to recognize sb by their voice/movements- po czym go poznałeś? how did you recognize him?- widać po twoich oczach, że jesteś zmęczona I can see a. tell by your eyes that you’re tired- sądząc po akcencie, (on) pochodzi z Dublina judging by a. from his accent, he comes from Dublin10 (cel) for (kogoś/coś sb/sth)- stać w kolejce po mięso to stand in the meat queue, to queue up for meat- zadzwonić po lekarza/taksówkę to phone for the doctor/a taxi- poszła do sklepu po chleb she went to the shop for some bread- poszedł po wnuczkę he went to collect his granddaughter- zatelefonowała do niego po radę she called him to ask for some advice- przyszedłem tu tylko po to, żeby wyjaśnić całą sprawę I just came here to explain the whole thing a. business pot.- nie po to przez pięć lat studiowałam prawo, żeby pracować jako kelnerka I didn’t study law for five years (in order) to work as a waitress- co a. cóż ci po pękniętej filiżance? what do you need a cracked cup for?- nic mi po takich radach what’s the use of advice like that?- nic tu po mnie I’m not needed here; I may as well go a. be off pot- po co what for?, why?- po cóż whatever for?- po co ci nóż? what do you need a knife for?- nie wiem, po co tu przyszła I don’t know what she came here for a. why she came here11 (wyrażające miarę, liczbę, wartość) po trzy z każdej strony three on each side- po parę razy dziennie several times a day- trzy pliki po sto banknotów (każdy) three bundles of a hundred banknotes each- po 2 złote za sztukę (at) 2 zlotys each a. apiece- po 5 złotych za kilo (at) 5 zlotys a a. per kilo- po ile? a. po czemu? przest. how much?- po ile te pomidory? how much are these tomatoes?- wchodziły po jednej they entered one by one a. one at a time- podchodzić do stołu po dwóch/trzech to come up to a. approach the table in twos/threes- po trochu bit by bit, little by little- zapłaciliśmy po dziesięć złotych we paid ten zlotys each- dostali po dwa jabłka they each got two apples- każde dziecko dostało po zabawce each child a. each of the children got a toy- Adam i Robert wygrali po książce Adam and Robert each won a book12 (w wyrażeniu przysłówkowym) po ojcowsku/profesorsku/chłopięcemu like a father/professor/boy- zrób to po swojemu do it your own way- czy mówisz po litewsku/włosku? can you speak Lithuanian/Italian?- powiedz to po angielsku say it in English■ po temu (stosowny) for it- to nie miejsce i czas po temu this is not the (right) time or place for it- powiem jej, kiedy nadarzy się po temu okazja I’ll tell her when I get the chance a. opportunity- mam po temu powody I have my reasons- miała wszelkie warunki po temu, żeby być dobrą aktorką she had all the makings of a good actress* * *abbr ( SZKOL: = Przysposobienie Obronne)* * *POabbr.szkoln. (= przysposobienie obronne) civil defence course.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > PO
-
6 pal|ec
m 1. Anat. digit 2. (u ręki) finger; (kciuk) thumb- mały palec the fourth a. the little finger; the pinkie pot.- palec wskazujący the first a. the index finger, the forefinger- palec serdeczny the third a. the ring finger- zwinne palce deft a. nimble fingers- wodzić po czymś palcami to run one’s fingers over sth- grozić (komuś) palcem to wag a a. one’s finger at sb, to shake one’s finger at sb- wskazywać kogoś/coś palcem to point one’s finger at sb/sth3. (u nogi) toe- wielki palec u nogi the big toe- stanąć na palcach to stand on tiptoe a. on tiptoes a. on one’s toes US- iść/chodzić na palcach to tiptoe4. (część rękawiczki, buta, pończoch) rękawiczka z jednym palcem a mitten- pantofle wąskie w palcach pointed shoes- pantofle z odkrytymi palcami peeptoe shoes5. Techn. palec rozdzielacza a rotor arm■ palcem nie kiwnąć a. nie kiwnąć palcem w bucie not to (even) lift a. raise a finger, not to do a hand’s turn- palec boży the hand of God- palcem na wodzie pisane written on the wind- mój awans jest palcem na wodzie pisany my promotion is written on the wind- ludzi w jej wieku/rodowitych Rosjan/jamniki można było policzyć na palcach (jednej ręki) people (of) her age/native Russians/dachshunds could be counted on the fingers of one hand- daj mu palec, a on całą rękę chwyta give him an inch and he will take a mile przysł.- gdzie palcem tknąć wherever you turn- maczać w czymś palce to have a finger in the pie, to have a hand in sth- mieć coś w małym palcu to have sth at one’s fingertips- mieć w jednym palcu więcej rozumu a. wiedzy niż ktoś inny w głowie to have more brains in one’s little finger than somebody else has in his/her whole body- nie kładź palca między drzwi don’t get your fingers burned, mind you don’t burn your fingers- pociąg był tak bardzo zatłoczony, że nie było gdzie palca wcisnąć a. wetknąć the train was crammed full of a. jam-packed with passengers- publiczność stała – nie było gdzie palca wetknąć the audience stood jam-packed- sypialnia była tak wyładowana jej rzeczami, że palca by nie wetknął the bedroom was stuffed to the gunwales with her things- nie tknąć a. nie trącić kogoś palcem not even to lay a finger on sb- owinąć kogoś dokoła a. koło a. wokół (małego) palca to twist a. wind a. wrap sb around one’s little finger- patrzeć na coś przez palce to turn a blind eye to sth, to wink at sth- pieniądze/zarobki przeciekają nam przez palce we let money slip through our fingers- podać komuś jeden palec a. dwa palce na powitanie to greet sb disdainfully- pokazywać a. wytykać kogoś palcami to point a finger a. an accusing finger at sb- mieszkał/został sam jak palec he lived/was all alone a. all on his own- jestem sam jak palec na tym świecie I am all alone in the world- (to) zarzut wyssany/historia wyssana z palca (that is) a trumped-up charge/story- wystarczy palcem kiwnąć you have only to lift your little finger- wystarczy palcem kiwnąć na nią, a ona już leci you’ve only to lift your little finger, and she’ll come running- znać Paryż/katechizm jak (swoje) pięć a. dziesięć palców to know Paris/the catechism like the back of one’s (own) hand- palce lizać (o jedzeniu) yum-yum! pot., scrumptious pot.; (o osobie, rzeczy) scrumptious (stuff a. thing) pot.- kobitka palce lizać! she’s quite a dish!- mała jak palec, a zła jak padalec przysł. ≈ nasty little vicious twerp pot.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > pal|ec
-
7 raz1
Ⅰ m (G razu) 1. (ilość wystąpień) time- tylko raz only once- zrobić coś raz/dwa razy/trzy razy to do sth once/twice/three times- setki razy hundreds of times- dwa razy większy/droższy twice as big/expensive- trzy/dziesięć razy szybszy three/ten times as fast a. faster- dwa razy więcej osób/czasu twice as many people/as much time- sprzedał dom trzy razy drożej, niż kupił he sold the house for three times the price he paid for it- półtora raza więcej wypadków niż rok temu one and a half times more accidents than last year- podróż trwała kilka razy dłużej niż zwykle the journey lasted several times as long as usual- zrobiłbym to sto razy lepiej I’d do it way a. a hundred times better- jest tysiąc razy przystojniejszy od brata he’s way more handsome than his brother- choć a. chociaż raz chciałbym… just for once I’d like to…- ile razy? how many times?- ile razy mam powtarzać? how many times do I have to repeat myself?- ile razy go widzę, zawsze wygląda na zadowolonego whenever I see him he looks happy, every time I see him he looks happy- ileż to razy próbowałem go przekonać! how many times have I tried to convince him?- to się zdarzyło już tyle razy, że… it already happened so many times that…- pierwszy/drugi/ostatni raz a. po raz pierwszy/drugi/ostatni for the first/second/last time- zawsze kiedyś jest ten pierwszy raz there’s always a first time- kolejny raz a. po raz kolejny once again- po raz ostatni widziałem go w… I last saw him in…- kiedy z nim ostatni raz rozmawiałem… when I last talked to him…- zrobiłem to po raz pierwszy i ostatni a. pierwszy i ostatni raz I did it for the first and (the) last time- zrobić coś jeszcze raz a. raz jeszcze to do sth once more a. one more time- nie raz (i nie dwa) more than once- nie raz chodziliśmy tam razem we’ve been there together more than once- raz czy dwa a. raz i drugi once or twice- rozmawiałem z nim raz czy dwa I’ve talked to him once or twice- ani razu not (even) once- ani razu o niej nie wspomniał he never once mentioned her- raz/dwa razy/trzy razy na godzinę once/twice/three times an hour- raz na rok a. do roku once a year- raz na sto lat once every one hundred years- raz na dzień a. dziennie once a day- raz na jakiś czas (every) once in a while- coś takiego zdarza się tylko raz w życiu something like this happens only once in a lifetime- raz na zawsze once and for all- powiedziałem mu raz na zawsze, że… I told him once and for all that..- było raz ciepło, raz zimno it was first warm and then cold- wiodło im się raz lepiej, raz gorzej they had their ups and downs- wiało raz z północy, to znowu z północnego wschodu the wind was changing from north to north-east- raz po raz a. raz za razem (bez przerwy) over and over (again); (co jakiś czas) every now and then- raz po raz spoglądał na zegarek every now and then he looked at his watch- tym razem this time- tym razem ci daruję I’ll let you off this time- następnym razem a. na drugi raz next time- następnym razem, kiedy go zobaczysz… next time you see him…- poprzednim a. ostatnim razem the last time- poprzednim razem, kiedy tu był… the last time he was here- za pierwszym/drugim razem the first/second time round- zdałem za trzecim razem I passed the test the third time round- za każdym razem each a. every time- trafiał za każdym razem he hit the target every time- za każdym razem, kiedy go widzę… every time I see him…2. (zdarzenie) case- w takich razach in such cases- w razie pożaru/wypadku in case of fire/accident- w razie potrzeby if need be- w razie, gdyby coś się stało/ktoś pytał in case something happens/somebody asks- w razie czego if anything happens- innym razem some other time- pewnego a. jednego razu one day- w każdym (bądź) razie in any case, anyway- jest najlepszy, a w każdym razie tak uważa he’s the best, that’s what he thinks anyway- w najgorszym/najlepszym razie at (the) worst/at best- w przeciwnym razie otherwise- w takim razie in that case- w żadnym razie (nigdy) never; (pod żadnym pozorem) under no circumstances; (bynajmniej) by no means- on w żadnym razie się nie zgodzi he will never agree- proszę w żadnym razie z nimi nie rozmawiać you must not under any circumstances talk to them- w żadnym razie nie uważam się za eksperta I don’t consider myself an expert by any meansⅡ num. one- raz, dwa, trzy one, two, threeⅢ adv. 1. (kiedyś) once- raz byłem świadkiem ich kłótni once I saw them arguing- była sobie raz królewna once upon a time there was a princess2. (wreszcie) at last- chciałbym, żeby to się już raz skończyło! I’d like it to be over at last3. (ostatecznie) once- jak już raz coś obiecam, to dotrzymuję słowa once I promise something I always keep my word- jak już raz zaczniesz… once you start…4. (po pierwsze) first- nie zrobiłem tego, raz, że nie miałem czasu a dwa, że mi się nie chciało I didn’t do it, for one thing because I had no time, and for another because I didn’t feel like itⅣ razy conj. times- jeden razy dwa one times two- trzy razy pięć równa się piętnaście three times five is fifteenⅤ na razie adv. (w tej chwili) at the moment, for the time being; (do tej pory) so far- (jak) na razie nie ma niebezpieczeństwa there’s no danger at the moment- „jak idzie?” – „na razie dobrze” ‘how is it going?’ – ‘so far, so good’- na razie! (pożegnanie) see you later!- no to na razie, chłopaki! see you, guys!Ⅵ od razu adv. at once, right away- od razu go poznał he recognized him right away- od razu wiedziałem, że tak będzie I always knew it would be like that■ zrobić coś raz, dwa a. raz-raz to do sth in no time- raz się żyje! you only live once- jak raz zadzwonił telefon pot. at that very moment the telephone rang- w sam raz dla kogoś perfect for sb- praca w sam raz dla informatyka the right kind of a. a perfect job for a computer expert- spodnie były w sam raz the trousers fitted perfectlyThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > raz1
-
8 tyl|e
pron. 1. (taka wielkość) (z policzalnymi) this a. that many; (z niepoliczalnymi) this a. that much; (aż tak wiele) (z policzalnymi) so many; (z niepoliczalnymi) so much; (w zdaniach porównawczych) (z policzalnymi) as many; (z niepoliczalnymi) as much- tyle (ryżu) powinno wystarczyć that much (rice) should be enough- „daj mi dziesięć kopert” – „tylu nie mam” ‘give me ten envelopes’ – ‘I don’t have that many’- (ona) mieszka w Krakowie, tyle wiem she lives in Cracow, that’s all a. that much I know- wiem tylko tyle, że… I only know that…- zgłosiło się tylu ochotników, że… so many volunteers applied that…- tyle razy go prosiłam I’ve asked him so many times- tyle gadała, że ochrypła she talked so much she went hoarse- jest jeszcze tyle do zrobienia there’s so much (still) to do- nie miała tyle siły, żeby podnieść walizkę she didn’t have enough strength a. the strength to lift the case- przynieś tyle krzeseł, żeby wszyscy mogli usiąść bring enough chairs for everybody to be able to sit down- tyle lat się nie widzieliśmy we haven’t seen each other for so many years- tyle wysiłku na próżno all that effort for nothing- tyle na dziś that’s all for today- tyle o autorze, a teraz… so much for the author, and now…- tyle na razie ze studia that’s all for now from the studio- zaproś tylu kolegów, ilu chcesz invite as many friends as you wish- dałem jej tyle pieniędzy, ile miałem I gave her what money I had- dwa/pięć razy tyle (z policzalnymi) twice/five times as many; (z niepoliczalnymi) twice/five times as much- mam dwa razy tyle lat, co on I’m twice as old as he is- zatrudniamy tyle samo robotników, co rok temu we employ the same number of workers as a year ago- mają tyle samo lat they are the same age- na tyle ważny/dokładny important/precise enough- był na tyle sprytny, że nikomu o tym nie powiedział he was clever enough not to tell anyone about it- jest na tyle skrupulatny, że nikt nie musi po nim sprawdzać wyników he’s so accurate that no one has to check the results after him- potrzebna nam sala na tyle duża, żeby pomieścić 100 osób we need a room big enough to hold a hundred people- na tyle, na ile jest to możliwe in so far as (it is) possible- na tyle, na ile potrafię as much a. far as I can- o tyle in so far as, inasmuch as- był o tyle odpowiedzialny, że nie powstrzymał ich he was responsible to the extent that a. inasmuch as he didn’t stop them2. (stosunkowo mało) tyle zrozumiał z tej rozmowy, że kogoś szukają the only thing a. all he understood from the conversation was that they were looking for someone 3. (użycie spójnikowe) w potocznym rozumieniu to słowo znaczy tyle, co „oportunista” in colloquial terms the word means the same as ‘opportunist’- nie tyle…, ile a. co not so much… as…- tu chodzi nie tyle o ilość, ile o jakość it’s not so much a matter of quantity as of quality- był nie tyle śpiący, co znudzony he wasn’t so much sleepy as bored- tyle że a. tyle tylko, że… only, except that- to dobry film, tyle że bardzo długi it’s a good film, except that it’s very long- wyglądają identycznie, tyle tylko że jeden ma szramę na policzku they look exactly the same, except that one has a scar on his cheek■ tyle co nic next to nothing- zarobił tyle co nic he earned next to nothing- tyle mojego, co wyskoczę czasem do kina the only fun I have is going to the cinema now and then- i tyle and that’s that- musisz to zrobić i tyle you have to do it and that’s that- i tyle ich widziano and they were gone- o tyle o ile so-so- „znasz ją dobrze?” – „o tyle o ile” ‘do you know her well?’ – ‘not really’The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > tyl|e
-
9 war|t
adj. praed. 1. (mający cenę) worth- samochód był wart dziesięć tysięcy złotych the car was worth ten thousand zloty2. (godny, zasługujący) worth (kogoś/czegoś sb/sth); worthy (kogoś/czegoś of sb/sth)- jego słowo nie było wiele warte his word wasn’t worth a lot a. much- nie był wart takiej żony he wasn’t worthy of such a wife■ to jest diabła warte a. to nie jest warte złamanego grosza a. funta kłaków pot. it’s not worth a damn a. a button pot.- cała ta robota nie jest warta funta kłaków the whole of this work isn’t worth a damn- to jest warte zachodu it’s worth the trouble a. bother- jeden (jest) wart drugiego a. obaj siebie warci one is as bad as another- wart Pac pałaca, a pałac Paca przysł. they’re tarred with the same brushThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > war|t
-
10 za1
Ⅰ praep. 1. (dalej, z tyłu) behind (kimś/czymś sb/sth)- przekroczył linię mety dwie sekundy za zwycięzcą he crossed the line two seconds behind the winner- zajęli drugie miejsce za drużyną z Krakowa they came in second place behind the Cracow team- stała za młodym mężczyzną she was standing behind a young man- autobus jechał za ciężarówką the bus was travelling behind a lorry- pies biegł za tramwajem a dog was running behind the tram- jeden za drugim one after the other a. another- zamknij drzwi za sobą close the door after you- brama powoli zamknęła się za nimi the gate slowly closed behind them- oglądać się za kimś to look back at sb- mieć coś za sobą (w przeszłości) to have sth behind one- mieć kogoś za sobą (mieć poparcie) to have sb behind one- najgorsze jest już za nami the worst is behind us a. is over- ma za sobą trzyletnie doświadczenie he has three years’ experience behind him- rząd ma za sobą policję i wojsko the government have the police and the military behind them- za czyimiś plecami behind sb’s back także przen.2. (poza) za murami miasta beyond city walls- mieszkają za miastem they live outside town a. the city- wyjechać za miasto to go out of town3. (po przeciwnej stronie) [znajdować się] behind, beyond (kimś/czymś sb/sth)- za biurkiem/ladą behind the desk/counter- za oceanem beyond the ocean4. (na przeciwną stronę) [udać się] behind, beyond (coś sth)- słońce schowało się za chmury the sun hid behind some clouds- włożyła banknoty za stanik she hid the banknotes in her bra- pojechać za granicę to go abroad- wyrzucić kogoś za drzwi to throw sb out- patrzyć za siebie to look back5. (wskazuje na sposób) by (coś sth)- wziąć kogoś za rękę to take sb by the hand- trzymała torbę za pasek she held her bag by the strap6. (z określeniem kwoty) for (coś sth)- 10 jajek za dwa złote 10 eggs for two zlotys- kupić/sprzedać coś za 100 złotych to buy/sell sth for 100 zlotys- za nic bym tego nie zrobił I wouldn’t do that a. it for anything- za darmo for free- za wszelką cenę przen. at any price- za żadną cenę not at any price7. (wskazuje na przedmiot transakcji) for (coś sth)- ile płacisz za telefon? how much do you pay for your telephone?- cennik opłat za świadczone przez nas usługi a list of fees for services we provide8. (wskazuje na powód kary, nagrody) for (coś sth)- kara/nagroda za coś a penalty/reward for sth- ukarać/nagrodzić kogoś za coś to punish/reward sb for sth- skazać kogoś za kradzież to sentence sb for theft- pogniewała się na niego za spóźnienie she was cross with him for being late- dostał medal za uratowanie tonącego he got a medal for saving a drowning man9 (wskazuje na cel) for (coś sth)- naprawdę chcesz umrzeć za ojczyznę? do you really want to die for your country?- modlić się za kogoś/za czyjąś duszę to pray for sb/for sb’s soul- (wypijmy) za zdrowie młodej pary! (let’s drink) to the bride and groom!10 (wskazuje na warunek, okoliczności) on, at (czymś sth/doing sth)- wejście tylko za przepustką a. okazaniem przepustki entry on presentation of a valid pass- za czyjąś zgodą with sb’s permission a. consent- wyszedł za kaucją he was released on bail- oddaj mu to za pokwitowaniem give it to him and ask for a receipt- za czyjąś radą on sb’s advice- za czyjąś namową at sb’s instigation11 (wskazuje na powtarzające się okoliczności) at (czymś sth)- za pierwszym/drugim razem (the) first/second time round- za każdym razem each a. every time- trafił do tarczy dopiero za trzecim razem he only managed to hit the target on the third go- zdał egzamin za trzecim podejściem he passed the exam at the third attempt12 (w zastępstwie) for, instead of (kogoś sb)- napisał za nią wypracowanie he wrote her essay for her- wzięła dyżur za chorą koleżankę she covered her sick friend’s shift- pracować za dwóch to do enough work for two- pił za trzech he drank enough for three (people)13 (wskazujące na upływ czasu) in- za godzinę in an hour a. an hour’s time- za trzy lata in three years a. three year’s time- za chwilę wybije północ it’ll be midnight in a minute14 (w określeniach czasu) za pięć szósta (at) five to six- „która godzina?” – „za dziesięć pierwsza” ‘what’s the time?’ – ‘ten to one’- pociąg odchodzi za dwadzieścia trzecia the train leaves at twenty to three15 (wskazuje na okres) during, in- za jej życia during a. in her lifetime- za króla Kazimierza Wielkiego during a. in the reign of Casimir the Great- za komuny pot. during a. in communist times- za kadencji poprzedniego prezydenta during the term of office of the previous president- za czasów Księstwa Warszawskiego during the period of the Duchy of Warsaw- za młodu sporo podróżował in his youth he did quite a bit a. a fair bit of travelling- dzień za dniem/rok za rokiem one day/year after another- wynagrodzenie za trzy miesiące three months’ wages- zapłacić czynsz za styczeń to pay the rent for January16 (wskazuje na właściwość) as- uważano go za ekscentryka he was regarded as an eccentric- przebrała się za Kopciuszka she dressed up as Cinderella- klucz posłużył mu za narzędzie do otwarcia butelki he used the key as a bottle opener- z krótkimi włosami można ją wziąć za chłopca with her short hair she could be taken for a boy17 (wskazuje na upodobania) przepadać za czymś to go in for a. be fond of sth- tęsknić za kimś to miss sb; to yearn for sb książk.- szaleć za kimś to be mad about sb18 pot. biegać a. chodzić za czymś (umieć załatwiać) to run around after sth pot.- jeździł po Polsce za towarem he travelled around Poland looking for goodsⅡ adj. argumenty za i przeciw pros and cons- wyważyć wszystkie za i przeciw to weigh up (all) the pros and cons- 20 głosów za i 5 przeciw 20 votes for and 5 against- jestem za I’m in favourⅢ za to but, yet- tani, za to pożywny cheap but a. yet nourishingThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > za1
-
11 za
1. prep + inst1) (z tyłu, poza) behindza drzwiami/domem — behind the door/house
2) (w kolejności, następstwie) after3) (przyczyna czynności) for2. prep + acc1) (na tył, poza) behind2)chwytać (chwycić pf) kogoś za rękę — to grab sb's hand
3) (cel działania) forwznosić (wznieść pf) toast za czyjeś powodzenia — to drink (a toast) to sb's success
4) (= po jakimś czasie) in5) (wymieniając na) forza to, że dałaś mi wykształcenie — in return for giving me my education
6) (zastępując) in place of3. adv1) (= zbytnio) tooza wcześnie/szybko — too early/quickly
za dużo — too much/many
2)co za film! — what a film!
См. также в других словарях:
dziesięć — {{/stl 13}}{{stl 8}}licz. M. mos dziesięćęciu, DCMc. dziesięćęciu, N. dziesięćęcioma || dziesięćęciu {{/stl 8}}{{stl 7}} liczba będąca sumą liczb dziewięć i jeden : {{/stl 7}}{{stl 10}}Na lekcję przyszło dziesięciu uczniów i dziesięć uczennic.… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
Narr — (s. ⇨ Geck). 1. A Narr hot a schöne Welt. (Jüd. deutsch. Warschau.) Dem Dummen erscheint die Welt um so schöner, als er von manchen ihrer Uebel und Leiden nicht berührt wird. 2. A Narr hot lieb Süss. (Jüd. deutsch. Warschau.) Diese auch in… … Deutsches Sprichwörter-Lexikon
Vater — 1. Am Vater erkennt man den Sohn, an der Mutter die Tochter. 2. Am Vater kennt man gemeiniglich die Kinder. – Petri, II, 14. 3. Arger Vater, ärger Kind. Mhd.: Man sicht dicke, daz diu kint vil boeser denn der vatter sint. (Boner.) – Waz ob… … Deutsches Sprichwörter-Lexikon
Zahlen in unterschiedlichen Sprachen — In nahezu allen Sprachen der Menschen gibt es sprachliche Repräsentationen für Zahlen. Aus diesen Zahlworten oder Zahlnamen lassen sich die Entwicklung des Zählens und des Zahlenbegriffs sowie sprachhistorische Entwicklungen nachvollziehen. So… … Deutsch Wikipedia
Zahlen der Welt — In nahezu allen Sprachen der Menschen gibt es sprachliche Repräsentationen für Zahlen. Aus diesen Zahlworten oder Zahlnamen lassen sich interessante Schlussfolgerungen über die Entwicklung des Zählens und des Zahlenbegriffs sowie über… … Deutsch Wikipedia
Zahlen in verschiedenen Sprachen — In nahezu allen Sprachen der Menschen gibt es sprachliche Repräsentationen für Zahlen. Aus diesen Zahlworten oder Zahlnamen lassen sich interessante Schlussfolgerungen über die Entwicklung des Zählens und des Zahlenbegriffs sowie über… … Deutsch Wikipedia
za — 1. «przyimek łączący się z rzeczownikami (lub innymi wyrazami w ich funkcji) w bierniku lub narzędniku» a) «w połączeniach z biernikiem tworzy wyrażenia, w których najczęściej są oznaczone: miejsce, do którego jest skierowane jakieś działanie… … Słownik języka polskiego
Polnische Grammatik — Dieser Artikel beschreibt die Grammatik der polnischen Sprache unter Einbeziehung einiger sprachgeschichtlicher Anmerkungen und dialektaler Besonderheiten. Das Polnische als westslawische Sprache hat in der Deklination wie die meisten anderen… … Deutsch Wikipedia
raz — m IV, D. u, Ms. razzie 1. lm D. ów dziś zwykle w lm «uderzenia, ciosy; cięcia, ukłucia, sztychy» Bolesne, dotkliwe, mocne, okrutne razy. Razy rózgi, bata, topora, miecza. Odpierać razy. Zadawać razy. Okładać kogoś razami. Zasłaniać, chronić kogoś … Słownik języka polskiego
Польский язык — Самоназвание: język polski, polszczyzna Страны: Польша, США … Википедия
List of numbers in various languages — The following tables list the names and symbols for the numbers 0 through 10 in various languages and scripts of the world. Where possible, each language s native writing system is used, along with transliterations in Latin script and other… … Wikipedia
